Wilhelmina Drucker in slow-motion, 20 juni 1908

-  

 

Afscheidsdiner op het Congres van de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, Concertgebouw te Amsterdam, 20 juni 1908.

© Nico Schuitvlot, IAV collectie in Atria.

Van 15 tot 20 juni 1908 vond in het Concertgebouw in Amsterdam het tweede internationale congres van de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht (International Woman Suffrage Alliance) plaats, het congres waarop het voorstel van Nederland om een internationaal aansprekend vaandel te laten maken werd aangenomen.

 

Binnen de Nederlandse Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (VVK), de gastvrouw van het congres, had zich ruim een jaar tevoren een Centraal Comité ter Voorbereiding van het Internationaal Congres voor Vrouwenkiesrecht gevormd, waarvan, naast Aletta Jacobs, Johanna Naber, Henriette van Loenen-de Bordes, Jo van Buuren-Huys, Emma Gompertz-Jitta en Ottilie Schöffer-Bunge , ook Wilhelmina Drucker deel uitmaakte. Zij had daarin de functie van penningmeesteres, en daarin is ze heel succesvol gebleken: het congres sloot met een batig saldo, terwijl de gasten ‘onbekrompen’ waren ontvangen en de overheid geen enkele subsidie had verleend, wat toch bij dergelijke internationale congressen wel gebruikelijk was.

 

Het congres sloot af met een feestelijk afscheidsdiner in de grote zaal van het Concertgebouw. In totaal zaten er zo’n vierhonderdvijftig personen, ‘voor het grootste gedeelte dames’, aan, allen in groot toilet, wat, mogelijk afhankelijk van de plaats waarop de ooggetuige zat, zowel ‘keurige empire-robes en reform-japonnen’ als ‘full evening-dress, laag gedecolleteerd met lange sleepen’, juwelen en tiara’s kon betekenen.

 

Van het diner bestaat een foto, gemaakt door de fotograaf van het Amsterdams studentencorps, Nico Schuitvlot. Het is een overzichtsfoto, van een verhoging op afstand genomen. Op het origineel is dan ook vooral te zien dat er veel mensen aan de grote tafels zaten. Maar met de huidige mogelijkheden van het vergroten van de gedigitaliseerde versie van dergelijke foto’s valt er, als het origineel maar scherp genoeg is, op zulke foto’s nog veel te ontdekken.

 

Laten we eerst eens kijken naar de hoofdtafel: de tafel die, voor de kijker helemaal aan het eind van de zaal, dwars op de andere tafels staat. We kunnen natuurlijk wel enigszins raden wie aan die tafel een plaats hebben gekregen: de president van de Wereldbond, Carrie Chapman Catt natuurlijk, en VVK-presidente Aletta Jacobs natuurlijk ook, naast elkaar in het midden. Maar ook internationaal secretaris tevens VVK-bestuurslid Martina Kramers is, twee plaatsen naar rechts, aan de hoofdtafel te vinden. Geen van de andere tafelgenoten lijkt als Wilhelmina Drucker te identificeren te zijn.

 

kiesrechtdiner outtake 2Toch is het waarschijnlijk dat de penningmeesteres van het organisatiecomité ook bij het diner aanwezig was. En jawel! Na alle aanwezigen van zo dichtbij mogelijk bekeken te hebben, kon Drucker met vrijwel volledige zekerheid geïdentificeerd worden, staand aan een tafel ter rechterzijde. De hoog opgestoken haren en de koninklijke houding van de vrouw in de lichte jurk met witte kraag die daar met de rug naar de kijker staat, deden het al stellig vermoeden, het knappe gezicht, hoe weinig we daarvan ook zien, versterkte dat vermoeden nog, en de bezige houding is die van de official die zij daar ook werkelijk was.

 

Voor wie nog mocht twijfelen: Drucker staat duidelijk in de hoek van haar directe geestverwanten: Cato Beyllonse-Peyra (ook staand, tegenover haar), en vanaf de lege stoel, waar Drucker zojuist van op moet zijn gestaan, van links naar rechts, zittend naar de fotograaf: Christina Plaat-Honing, Anna Riecker    en een van de gezusters Cohen , allen vanaf de beginjaren lid van de Vrije Vrouwenvereeniging.

 

Het is of we haar zien bewegen. Een ongekende sensatie bij de foto’s die we verder van haar kennen, die, omdat het vrijwel steeds geposeerde foto’s zijn, een statisch, ingehouden beeld van Drucker hebben nagelaten.


Verder lezen

- ‘Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht’, De Amsterdammer, 3 maart 1907

- Johanna W.A. Naber, ‘Om en bij het Internationaal Congres voor Vrouwenkiesrecht IV’, De Amsterdammer, 23 augustus 1908

- ‘Tweede Wereldbond-Congres voor Vrouwenkiesrecht te Amsterdam’, Wereldkroniek 5 (1908/1909) 198

- ‘Het Internationaal Congres voor Vrouwenkiesrecht. Het afscheidsdiner’, Leidsch dagblad, 22 juni 1908

- Mineke Bosch, Een onwrikbaar geloof in rechtvaardigheid. Aletta Jacobs 1854-1929, Amsterdam 2005, 431

Aanvullende informatie

  • Gepubliceerd: 22 januari 2010
Laatst aangepast: 24 juni 2020

Wilhelmina Drucker