Januari 2025: Grote Amsterdammer

-
Wilhelmina Drucker (1905) in Het Parool van 4 januari 2025 Wilhelmina Drucker (1905) in Het Parool van 4 januari 2025

Wie was de grootste Amsterdammer in de 750-jarige geschiedenis van Amsterdam?

Die vraag stelde Het Parool op 4 januari 2025 aan zijn lezers. Nadat enige maanden eerder iedereen daar suggesties voor had kunnen insturen, had een jury van vijf Amsterdamse historici uit bijna 1200 reacties een shortlist van veertien kandidaten samengesteld, en die werd op 4 januari gepresenteerd. En jazeker, feministe Wilhelmina Drucker was één van die veertien, op plaats vijf, tussen de schrijver Eduard Douwes Dekker (Multatuli) en de architect Hendrik Berlage.

Er was nog wel het nodige wikken en wegen aan die lijst vooraf gegaan, en we moeten begrijpen dat Wilhelmina Drucker maar met een ‘neuslengte’ van Aletta Jacobs gewonnen had. Dat kon de jury in de nominatie van Drucker overigens goed beargumenteren:

Op 23 januari 1970 liet in Amsterdam de feministische actiegroep Dolle Mina van zich horen met een geruchtmakende, openbare bh-verbranding. Niet toevallig was dat bij het monument voor Wilhelmina Drucker op de Churchilllaan, die honderd jaar eerder in het geweer was gekomen tegen het knellende korset. De bijnaam die ze aan hun voorganger hadden gegeven: Dolle Mina. Drucker was een socialiste, maar streed vooral voor de economische zelfstandigheid van vrouwen. Ze brak met de Sociaal-Democratische Bond, omdat die zich niet wenste te scharen achter haar strijd voor het recht van vrouwen om te werken. Als buitenechtelijk kind was ze ook actief in de Vereeniging Onderlinge Vrouwenbescherming voor ongehuwde moeders, een voorloper van een organisatie als Blijf van mijn Lijf. Volgens de jury was Drucker de oermoeder van het Nederlandse feminisme. Zonder Drucker en haar Vrije Vrouwen Vereeniging, geen Aletta Jacobs, Rosa Manus, Joke Smit of Hedy d’Ancona.
 

Met die sterke tekst ging Drucker de verkiezing in.

De uitslag werd in Het Parool van 17 januari 2025 bekend gemaakt. Van de 5115 uitgebrachte stemmen kreeg Drucker er 347, waarmee ze op plaats 7 uitkwam, maar drie stemmen minder dan Anne Frank (350). De Grootste Amsterdammer werd zij dus niet, maar een Grote Amsterdammer toch zeker wel. Grootste werd Samuel Sarphati (858), wiens vele initiatieven om de woon- en levensomstandigheden van de Amsterdamse bevolking te verbeteren óók die van Drucker, die in armoede opgroeide, gunstig hebben beïnvloed.

Sarphati kreeg al kort na zijn overlijden in 1866 een straat (1870) naar zich vernoemd, niet veel later ook een park (1888), dat werd aangelegd rond het monument dat toen al voor hem was opgericht (1886). Kort na die aanleg kwam Drucker aan het Sarphatipark te wonen (1893), en leefde daar ruim tien jaar als het ware aangezicht in aangezicht met degene met wie zij in 2025 om de eer van Grootste Amsterdammer zou strijden. Ze had eens moeten weten

Aanvullende informatie

  • Gepubliceerd: 12 februari 2025
Laatst aangepast: 16 februari 2025