C. M. Beyllonse-Peyra

In Memoriam

Mevr. W. Drucker is van ons heengegaan en wij hadden haar nog zoo noodig, doch haar taak was volbracht. „Zalig zijn de rechtvaardigen, want zij zullen den dood niet zien”, en zij ook ging slapende, zich niet bewust te sterven. Vrijdag telefoneerde ik: „O, ik ben veel beter heb geen pijn meer, geen koorts, blijf toch maar in bed, kom je eens gauw aan?” Zaterdag worden wij geroepen, toen wij kwamen was zij niet meer, welk een ontmoeting, welk een ontroering, dood, Mevr. Drucker die voor mij in haar leven zooveel is geweest.

Mijne kennismaking met haar was in 1877, zij had toen een zeer moeilijken tijd, doch haar arbeidszin en heldere geest brachten haar over deze moeilijkheden heen. Van dien tijd dateert onze vriendschap. Wat al vraagstukken werden er toen niet reeds ten hare huize behandeld, ofschoon wel niet het vrouwenvraagstuk, was toch de geheele onmondigheid der vrouw haar steeds een groote grief.

Bij het opkomen der sociale partij en het optreden van F. Domela Nieuwenhuis, werd bij haar het klare bewustzijn rijp van de noodzakelijkheid eener speciale vrouwengroep, zonder mannenleden, en hierdoor ontstond het woord „mannenhaatster”. Wie zal presideeren? was de vraag™ van den heer Domela Nieuwenhuis. „Wij”, antwoordde Mevr. Drucker. Door dit antwoord begreep men dat de vrouwen zelfstandig zouden optreden, dit hun een grief, welke zij maar al te duidelijk aan haar bewezen.

2 October 1889 werd de Vrije Vrouwenvereeniging, op initiatief van Mevr. Drucker, gesticht. Het waren er nog niet velen die zich aansloten, maar wat een opstand en beroering bracht het teweeg; bespotting, hoon, laster van het laagst allooi werden haar toegeworpen. „Het gaat er toch niet door dood”, verzekerde zij ons, „het vrouwenvraagstuk is geboren en laat zich niet meer terugdringen.”

Hoe was haar propaganda-reis door het Noorden van ons land in den winter 1891, uitgenoodigd door herbergiers om in hunne lokalen op te treden gelijk goochelaar of zanger; welke vrouw zou in die dagen den moed gehad hebben te doen wat zij toen gedaan heeft, om in de meest onherbergzame plaatsen en tegenover een publiek, zeker niet tot ernst en althans niet tegenover het vrouwenvraagstuk gestemd, haar meeningen te verkondigen. „Hoe hebt u den moed er toe?” „Ik heb geen sikkepitje moed, het moet, en al zijn er maar twee die me begrijpen, ben ik tevreden.” En aan Mevr. Drucker dankt de vrouwenbeweging in het Noorden van ons land haar bekendheid.

In 1891 werd de Vrije Vrouwenvereeniging door de S. D. uitgenoodigd ter congresse in Brussel. Mevr. Drucker ging als afgevaardigde er heen en nu werd door diezelfde S. D. voorgesteld de afgevaardigde te weigeren. Door Mevr. Drucker’s waardig en helder betoog kreeg de V.V.V. een groote bekendheid in het buitenland en kwam in contact met België, Frankrijk, Engeland en Duitschland. Mevr. Drucker werd uitgenoodigd in Brussel, Gent en Antwerpen, ter verkondiging harer denkbeelden en het doel der V.V.V.

In 1892 werd door Mevr. Drucker en Mevr. Haver besloten tot uitgave van het weekblad „Evolutie”. Wat al tegenkantingen hebben beiden (althans van den kant der vrouwen) niet ondervonden en het meest Mevrouw Drucker, zij de onzelfzuchtige, zich het minst op den voorgrond dringende, maar waarheid zeggende en wegwijzende vrouw. Wilhelmina Elisabeth Drucker, oud 17 jaar.

Niet alleen uw geest, uw kracht, ja zelfs uw nachtrust, hebt gij ons gegeven, maar zelfs een deel ook uwer financiën, want nimmer heeft de uitgave van „Evolutie” de kosten kunnen dekken. Tot aan uw laatste uur hebt gij ons vrouwen gegeven wat gij kondet geven.

O, hoe komt ter mijner herinnering het huis in het Sarphatipark, waar wij kleine groep bij elkander kwamen ter bespreking der vrouwenbelangen. Daar is gewerkt door haar, daar had Mevr. Drucker eene dubbele zware taak, de langdurige ziekte harer (ook door ons zoo geliefde) Moeder, die zij oppaste en verzorgde met een teederheid en liefde en noode haar plaats in deze afstond aan een der onzen, wanneer zij ter congresse ging. Aan de hierna volgende congressen werden door haar actief deelgenomen : 1897 in Brussel, in 1899 te Londen, in 1900 en 1906 te Parijs, in 1904 Berlijn, 1905 te Kopenhagen en 1909 in Amerika.

Velen leden der V.V.V. hadden zich aangesloten bij de Unie, welke in haar program de leuze had Alg. kiesrecht voor man en vrouw. Op de vergadering ter bespreking van het ontwerp : Tak van Poortvliet, gaven de heeren leden duidelijk te verstaan, dat zij niets voor het vrouwenkiesrecht zouden doen. Het was wederom Mevr. Drucker van wie het denkbeeld uitging tot het oprichten eener vereeniging uitsluitend voor vrouwenkiesrecht, welk in 1894 geconstitueerd werd.

Nu is zij van ons heengegaan, zij die nog zoo noodig was, maar haar taak was volbracht met de waarschuwing in haar laatste „Evolutie”, aan de vrouwen niet in de partijen te gaan ; hoe zij dien zullen opvolgen dit aan hun zelven. Mevr. Drucker, wat hebt ge ons veel gegeven, wat waart gij mild met uw rijkdom van geest, wat waren uw gaven groot.

Voor mij, Mevr. Drucker, zijt ge een geluk geweest in mijn leven en mij valt uw verlies zoo dubbel zwaar, en ik ben u steeds dankbaar voor de vriendschap en het vertrouwen, welke beide ik steeds van u genoten heb.