"Voor de afdeeling Amsterdam van de Vereeniging v. Vrouwenkiesrecht hield Donderdag 20 Maart de heer Brouwer, Redacteur der Arnhemsche Courant, in de groote zaal van American Hôtel, ’n zeer boeiende lezing over het eminente werk van Raden Adjeng Kartini: “Door duisternis tot licht”.

Wij stonden vroeger reeds uitvoerig stil bij dit zoo belangwekkende boek der jonge Javaansche, die blijk gaf de nooden der vrouwen van haar volk zoo juist te peilen en naar de middelen zocht die nooden te lenigen.

De zoo sympathieke, van grooten geestdrift getuigende voordracht van den spreker werd door ’n stampvolle zaal met aandacht gevolgd en aan het eind van de lezing werd hem vol warmte en dankbaarheid de hand toegestoken van den in de zaal aanwezigen heer H.J.D. Apituley, arts hier ter stede, met de woorden:

‘Het heeft mijn Inlandsch hart recht goed gedaan, u hedenavond over dit boek aan het woord te hebben gehoord. Ik dank u er hartelijk voor.’

Deze zelfde heer Apituley hield Vrijdag 14 Maart voor de afdeeling Amsterdam der vereeniging Oost en West een lezing over “De vrouw in ’t inlandsche leven”. In die lezing wees de heer Apituley erop, dat ook in ’t Oosten de vrouw beroerd wordt door de strooming onzer dagen, al verkeert het feminisme dáár nog pas in ’t allereerste stadium. Evenals Raden Adjeng Kartini dat deed, voor hare Javaansche zusters, pleitte de inleider voor beter onderwijs voor de inlandsche vrouw, opdat deze naar verstand en hart tot hoogere ontwikkeling komen en door de opheffing der moeders het inlandsche geslacht in lichamelijken zin moge verbeteren.

Daartoe is volgens spreker de voorlichting en liefde der Nederlanders voor de bewoners hunner koloniën onontbeerlijk en hij deed dan ook een beroep op het Nederlandsche volk, de hand, die van uit Indië gestrekt wordt om steun, vooral niet te weigeren, omdat ze bruin is.

De lezing, door den heer Brouwer gehouden, werd bijgewoond door verscheidene inlandsche toehoorders, wien het ongetwijfeld allen moet hebben goedgedaan, hoe de spreker, hoewel nooit in Indië geweest zijnde, vol warmte uitwijdde over het door hem besproken boek en over de idealen, daarin door de schrijfster van Oostersch ras nagestreefd.

Voor zoover we konden nagaan, schitterde de geheele Amsterdamsche pers bij deze zéér belangrijke lezing door afwezigheid.
De velen, die naar American Hôtel getogen waren, om den heer Brouwer te hooren, zullen zich over hun gang daarheen zeker niet beklaagd hebben.
Een alleszins interessante avond was het."

Evolutie 26.3.1913 (rubriek 'Vergaderingen')